Język niemiecki w szkole

Organizacja zajęć języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej może odbyć się na wniosek rodzica, który chce, aby jego dziecko uczyło się tego języka w szkole. Jest to możliwe dzięki prawom, jakie państwo polskie gwarantuje wszystkim mniejszościom narodowym w ramach polskiego systemu oświaty.

Warunki organizowania takich zajęć (w tym ilość wymaganych wniosków, obowiązki dyrektora, ilość godzin niemieckiego w szkole itp.) szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2017 r.

W skrócie:

Zajęcia językowe dla dzieci mniejszości mogą być prowadzone nawet dla 3-osobowej grupy.
Zajęcia języka niemieckiego mogą odbywać się w grupach z udziałem uczniów z różnych oddziałów lub różnych klas. Grupa taka może liczyć od 3 do 16 uczniów.
W klasie V i VI szkoły podstawowej oprócz lekcji niemieckiego uczniowie uczęszczają na zajęcia własnej historii i kultury. Szkoła organizuje 25 godzin tych zajęć rocznie.
Szkoła może zorganizować dla uczniów mniejszości niemieckiej lekcje geografii kraju pochodzenia.
Warunkiem zorganizowania zajęć języka mniejszości jest złożenie przez rodzica wniosku do dyrektora szkoły o objęcie dziecka nauczaniem języka mniejszości. Wniosek może być napisany odręcznie, musi on jednak zawierać dane wskazane we wzorze wniosku, jaki stanowi załącznik do rozporządzenia. Więcej informacji o wniosku oraz wzór wniosku znajdziesz na stronie Wniosek o nauczanie języka mniejszości.

Pamiętaj! Wniosek nie jest deklaracją przynależności do organizacji zrzeszających mniejszości niemiecką. Jest on jedynie wyrażeniem woli rodzica, który subiektywnie odczuwa przynależność do niemieckiej grupy narodowościowej i którego wolą jest, by dziecko miało możliwość nauki języka niemieckiego jako języka mniejszości. Od rodzica nie wymaga się udokumentowania przynależności do organizacji mniejszości niemieckiej, pochodzenia ani obywatelstwa. Wniosek składany jest na zasadzie dobrowolności i jest dokumentem traktowanym poufnie, do którego wgląd powinien mieć jedynie dyrektor szkoły, względnie państwowe organy kontrolne.

Formy nauczania w szkole:

Dodatkowa nauka języka niemieckiego - 3 godziny niemieckiego tygodniowo
Zajęcia w oddziałach z nauczaniem w dwóch językach - W takich oddziałach uczniowie mają więcej zajęć języka niemieckiego (w szkole podstawowej od 4 do 6 godzin tygodniowo). Oprócz tego od klasy IV co najmniej 4 przedmioty prowadzone są w dwóch językach (polskim i niemieckim) z nauczycielem dwujęzycznym, który sam decyduje, które treści przekazuje w języku niemieckim, a kiedy konieczne jest użycie języka polskiego. Jedynie historia Polski, geografia Polski i sam język polski prowadzone są po polsku. Nauczanie w dwóch językach możliwe jest już od klasy I szkoły podstawowej. Do utworzenia odrębnego oddziału z takim nauczaniem wymagane jest 7 wniosków rodziców.
Zajęcia prowadzone w całości w języku niemieckim. - Oprócz zwiększonej liczby godzin języka niemieckiego uczniowie mają przedmioty w języku niemieckim. Do tego potrzebni są nauczyciele, którzy w naturalny sposób używają wyłącznie języka niemieckiego jako języka komunikacji z uczniami na zajęciach. Również uczniowie muszą być nastawieni na to, że cały ich dzień w szkole przebiega w języku niemieckim. Również w takich oddziałach konieczne jest zapewnienie nauki historii i geografii Polski oraz nauki języka polskiego w języku polskim.

Konsekwencje nauczania języka mniejszości

Nauka języka mniejszości wiąże się z pewnymi obowiązkami i przywilejami, ponieważ język niemiecki jako język mniejszości jest przedmiotem obowiązkowym:

• Ocena z tego przedmiotu wpisywana jest na świadectwie.
• Ocena z tego przedmiotu liczona jest do średniej ocen.
• Ocena z tego przedmiotu warunkuje promocję do następnej klasy i ukończenie szkoły.

Przedmiot własna historia i kultura jest natomiast przedmiotem dodatkowym:

• Ocena z tego przedmiotu wpisywana jest na świadectwie.
• Ocena z tego przedmiotu liczona jest do średniej ocen.
• Ocena z tego przedmiotu nie wpływa na promocję i ukończenie szkoły.

Więcej na temat wpisu powyższych przedmiotów na świadectwie w artykułach Nazwy przedmiotów szkolnych podtrzymujących poczucie tożsamości narodowej uczniów oraz Oficjalne pismo MEN w sprawie wpisów na świadectwie.