Język mniejszości: Ile jeszcze trzeba czekać na nowe prawo?

17 marca br. Minister Edukacji Narodowej podpisała rozporządzenie w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i przedszkoli. Rozporządzenie to określa m.in. wymogi stawiane arkuszom organizacyjnym szkół i przedszkoli - dokumentom, które dokładnie opisują plany organizacji nauczania w najbliższym roku szkolnym.

Arkusz organizacyjny zawiera np. liczby uczniów i oddziałów w szkole, przedmioty nauczane w każdej klasie, tygodniowy wymiar godzin przeznaczonych na realizację tych przedmiotów, dane o nauczycielach i innych pracownikach administracji i obsługi szkoły. Arkusz organizacyjny jest podstawą do ułożenia planu lekcji, zatrudnienia nauczycieli i wielu innych działań związanych z organizacją najbliższego roku szkolnego.

Zgodnie z podpisanym rozporządzeniem dyrektorzy szkół i przedszkoli zobowiązani są do złożenia arkusza organizacyjnego do organu prowadzącego szkołę, który będzie go zatwierdzał. Na złożenie arkusza dyrektorzy mają czas do 21 kwietnia. To prawie 10 dni mniej niż w minionych latach. - Dotychczas arkusze składane były do 30 kwietnia. Dodatkowo problem polega na tym, że wszyscy dyrektorzy placówek prowadzących nauczanie języka mniejszości nie wiedzą, jakie zajęcia mają zaplanować w arkuszu na nadchodzący rok szkolny.

Przyczyna jest prozaiczna: brak przepisów regulujących nauczanie języków mniejszości po reformie oświaty. Nauczanie języków mniejszości uregulowane było zapisami odpowiedniego rozporządzenia z 2007 r. Rozporządzenie tamto określało zarówno formy nauczania jak i wymiar godzin języka mniejszości na poszczególnych etapach nauczania. Obejmowało ono m.in. klasy 1-6 szkoły podstawowej oraz klasy gimnazjum. W obliczu nowego ustroju oświaty konieczne jest, aby Ministerstwo Edukacji Narodowej określiło, jak to nauczanie należy zorganizować w byłych klasach 1-6, w jakim wymiarze godzin mają uczyć się dzieci mniejszości w klasach 7-8, ile godzin historii i kultury należy zaplanować w całej szkole podstawowej oraz jakie są wytyczne do nauczania w przedszkolach i innych typach szkół.

Brak nowego rozporządzenia związuje dyrektorom ręce. Nie są oni bowiem w stanie zaplanować żadnych zajęć w oprarciu o stare przepisy, które nie precyzują, co zrobić w szkole po reformie oświaty. Rodzice dzieci należących do mniejszości, którzy ewentualny wniosek o nauczanie języka ojczystego składali dotychczas do 30 kwietnia, będą prawdopodobnie musieli pospieszyć się ze swoimi wnioskami - tak, aby dyrektorzy mogli zaplanować nauczanie języka mniejszości przed złożeniem arkusza organizacyjnego szkoły do swojego organu prowadzącego. Organy prowadzące będą miały czas do 29 maja na zatwierdzenie arkusza, przy czym najpierw arkusz zostanie zaopiniowany przez odpowiednie Kuratorium Oświaty.

Z zapowiedzi MEN wynika jedynie, że formy nauczania oraz wymiar godzin, jaki obowiązywał w dotychczasowym systemie oświaty, pozostaną bez zmian. Rodzice dzieci zapisywanych do przedszkola lub pierwszej klasy szkoły podstawowej nadal będą mogli wnioskować o język ojczysty w momencie składania swoich dokumentów rekrutacyjnych. MEN zapewnia też, że projekt nowego rozporządzenia jest już gotowy, musi być jednak dostosowany do szeregu innych zmienianych przepisów oświatowych, dlatego ciągle nie doczekał się swego startu legislacyjnego.

W tej sytuacji pozostaje czekać i być gotowym: jako rodzic - na złożenie wniosku, jako dyrektor - na przygotowanie arkusza, jako organ prowadzący - na opiniowanie arkusza. Należy przy tym mieć nadzieję, że wymagane przepisy pojawią się na tyle wcześnie, że każdy wywiąże się ze swoich obowiązków w ustawowo przewidzianym terminie.