Dzień Żałoby Narodowej: myśl o pojednaniu

14 listopada w Niemczech obchodzony jest Dzień Żałoby Narodowej. Godzina Pamięci w niemieckim Bundestagu odbywa się co roku o godzinie 13:30. Również członkowie mniejszości niemieckiej w całej Polsce gromadziły się w miniony weekend w celu upamiętnienia ofiar. Składano kwiaty, zapalano znicze, odmawiano modlitwy przed pomnikami i na cmentarzach upamiętniających poległych żołnierzy, cywilów, więźniów obozów.

Niemieckie Towarzystwo Kulturalno-Społeczne we Wrocławiu zorganizowało obchody już w sobotę, 13 listopada. Nabożeństwo ekumeniczne odprawione zostało na cmentarzu w Nadolicach Wielkich. Uroczystości dołączyli pielgrzymi z Opola, którzy kilka godzin wcześniej nawiedzili bazylikę św. Jadwigi w Trzebnicy. Obecny na uroczystościach konsul generalny Hans Jörg Neumann wspomniał pamięć poległych słowami:

Dziś kolejny raz przypominamy o wielu ludziach, którzy zginęli w wyniku straszliwych wojen. Niezależnie od tego, po której stronie walczyli, czy byli żołnierzami, czy ofiarami cywilnymi. (...) Pamięć o człowieku idzie w zapomnienie tylko wtedy, gdy nikt więcej o nim nie myśli ani o nim nie przypomina

  

Uroczystości w Opolu miały miejsce w niedzielę, w katedrze Podwyższenia Krzyża Świętego. W nabożeństwie ekumenicznym, któremu towarzyszył krótki koncert, wzięli udział m.in. przedstawiciele VdG z przewodniczącym Bernardem Gaidą oraz konsul Birgit Fisel-Rösle.

  

Pamiętamy o tych, którzy zginęli, bo stawiali opór tyranii i o tych, którzy zginęli, bo trwali przy swoich przekonaniach i wierzeniach. Opłakujemy wszystkich tych, którzy cierpią za zmarłych i dzielimy ich ból. Ale nasze życie jest naznaczone nadzieją pojednania między ludźmi i narodami, a naszą odpowiedzialnością jest pokój między ludźmi w domu i na całym świecie

Tymi słowami przewodniczący koła DFK Stolarzowice, Joachim Makowski, wspominał poległych przed rozpoczęciem okolicznościowej mszy świętej. Członkowie koła złożyli również kwiaty przed pomnikiem poświęconym zamordowanym, internowanym i poległym mieszkańcom Stolarzowic oraz pod pomnikiem w miejscu dawnego pochówku żołnierzy, w 1945 roku broniących pobliskich Górnik. Szczątki żołnierzy spoczywają dziś na cmentarzu w Siemianowicach Śląskich. 

  

Cmentarz w Siemianowicach Śląskich to największy niemiecki cmentarz wojenny w Polsce; obecnie spoczywa tu około 30 tysięcy żołnierzy niemieckich, poległych na terenach południowej Polski. W centrum cmentarza znajduje się krzyż, poświęcony ich pamięci oraz pamięci wszystkich ofiar wojen. W uroczystości uczestniczyli członkowie mniejszości niemieckiej w województwie Śląskim z przewodniczącym Martinem Lippą na czele. 

  

DFK Guttentag w Dobrodzieniu zorganizował, połączony z dyskusją, pokaz filmu "Śladami przeszłości", upamiętniający niemieckich więźniów obozów pracy w powojennej Polsce. Zapalono również znicze pod tablicą upamiętniającą ofiary I wojny światowej, stojącej w miejscu dawnego, przedwojennego pomnika oraz przed masową mogiłą żołnierzy i cywilów, którzy stracili życie w 1945 roku.

   

W Olsztynie polegli żołnierze armii niemieckiej spoczywają na cmentarzu w lesie miejskim w Jakubowie. Pierwszych żołnierzy pochowano tu w 1914 roku; najwięcej jednak spoczywa tu żołnierzy z okresu II wojny światowej. Od swojego powstania Olsztyńskie Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej (AGDM) opiekuje się nekropolią; i tym razem, jak co roku w Dzień Żałoby Narodowej zapalone zostały tam znicze i złożone kwiaty. 

  

W Leszkowie, w południowo-wschodniej części Piły, znajduje się cmentarz wojenny z lat 1914-1919. Spoczywają tu jeńcy wielu narodowości, walczący w armii państw ententy. Mieszkańcy Piły i okolic pamiętają o cmentarzu i pochowanych tu jeńcach w listopadzie, miesiącu pamięci; udają się tam wspólnie, by zapalić znicze.

  

W uroczystościach na cmentarzu garnizonowym w Gdańsku, zorganizowanych przez Gdańską Mniejszość Niemiecką, połączonych z ekumeniczną modlitwą, wzięli udział przedstawiciele mniejszości niemieckiej z Lęborka, Gdyni, Grudziądza i Gdańska oraz Konsulat RFN w Gdańsku. Rys historyczny cmentarza przedstawił Krzysztof Jachimowicz z Gdańskiej Mniejszości Niemieckiej. Projekt finansowany przez Konsulat RFN w Gdańsku, Kulturreferat für Westpreußen, Posener Land und Mittelpolen Warendorf i Gdańską Mniejszość Niemiecką.

  

W województwie Zachodniopomorskim pamięć ofiar została uczczona na cmentarzu wojennym żołnierzy niemieckich w Starym Czarnowie - Glinnej niedaleko Szczecina. Tam przedstawiciele Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Mniejszości Niemieckiej „Pomerania” z przewodniczącym Peterem Jeske złożyli wieńce przed znajdującym się w centrum cmentarza krzyżem. Odmówiono również modlitwę w intencji ofiar.

  

Koło DFK w Reńskiej Wsi upamiętniło pamięć ofiar, składając kwiaty pod niedawno odrestaurowanym pomnikiem w niedalekim Poborszowie, upamiętniającym żołnierzy poległych podczas I wojny.

  

W Bieńkowicach nieopodal Raciborza odbyła się msza święta w intencji ofiar oraz złożono kwiaty pod pomnikiem poległych w 1945 roku żołnierzy.

  

Związek Młodzieży Mniejszości Niemieckiej w Rybniku upamiętnił pamięć poległych, składając kwiaty i zapalając znicze przed pomnikiem w Kobyli w powiacie raciborskim. Przewodniczący BJDM Rybnik, Adrian Słodowicz, upamiętnił pamięć dzieci zabitych w 1944 roku w podobozie w Bullenhuser Damm w Hamburgu; zapalił również znicze przed pomnikiem w Stellau na obrzeżach Hamburga. 

    

Również najmłodsi pielęgnują pamięć poległych. Już pod koniec października dzieci z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Gosławicach zapaliły znicze na grobie nieznanego żołnierza.

  

Dziękujemy serdecznie organizatorom, uczestnikom i wszystkim osobom, które upamiętniły pamięć poległych.